Dwa modele zarządzania
W praktyce najczęściej występują dwa podstawowe modele zarządzania nieruchomością wspólną: ustawowy, polegający na powołaniu zarządu wspólnoty mieszkaniowej oraz model umowny. Zgodnie bowiem z art. 18 ustawy o własności lokali, właściciele lokali mogą w umowie o ustanowieniu odrębnej własności lokali albo w umowie zawartej później w formie aktu notarialnego określić sposób zarządu nieruchomością wspólną, a w szczególności mogą powierzyć zarząd osobie fizycznej albo prawnej. Powołanie profesjonalnego zarządcy ma miejsce najczęściej, gdy członkowie wspólnoty nie mogą ustalić składu zarządu (do jego powołania konieczne jest uzyskanie przez kandydata bądź kandydatów większości głosów, liczonej według wielkości udziałów), bądź nie chcą poświęcać własnego czasu na prowadzenie spraw wspólnoty. Ponieważ oba modele zarządzania mają swoje dobre i złe strony, trudno jednoznacznie wskazać, który z nich jest korzystniejszy dla mieszkańców i w dużej mierze zależy to od ich zaangażowania w sprawy wspólnoty.
Należy zaznaczyć, że sposób zarządu nieruchomością wspólną jest wpisywany do księgi wieczystej danej nieruchomości, a ewentualna zmiana sposobu zarządu (a nie osoby samego zarządcy) może nastąpić na podstawie uchwały właścicieli lokali zaprotokołowanej przez notariusza (art. 18 ust. 2a ustawy).
